Khi sinh thường, nếu độ co giãn của tầng sinh môn kém, bác sĩ sẽ rạch tầng sinh môn để đủ chỗ cho thai nhi ra ngoài an toàn và sau đó khâu lại. Sau khoảng 1 tuần, vết khâu có hiện tượng sưng tấy, nhiều trường hợp kèm theo sốt hoặc mưng mủ khiến mẹ hết sức lo lắng. Vậy đâu là dấu hiệu vết khâu tầng sinh môn đang lành hoặc đang bị nhiễm trùng. Bài viết dưới đây của Aplicaps sẽ cung cấp các thông tin cần thiết cho mẹ.
Vết khâu tầng sinh môn bao lâu thì lành?
Vết rạch tầng sinh môn thường không quá dài, thường chỉ khoảng 2 – 4cm. Tuy nhiên, đây là vị trí thường xuyên bị bí hơi và ẩm ướt, nên thời gian lành sẽ lâu hơn so với vết thương ở vùng khác. Thông thường, vết khâu tầng sinh môn thường tự lành sau 2 – 3 tuần. Vết thương phải trải qua đủ 4 giai đoạn (cầm máu – viêm – tăng sinh – tái tạo) mới lành lại hoàn toàn.
Thông thường, bác sĩ dùng chỉ tự tiêu để khâu tầng sinh môn. Đây là loại chỉ được làm từ chất liệu đặc biệt mà cơ thể có thể phá vỡ và tự hấp thu. Tùy vào từng loại chỉ mà thời gian chỉ tự tiêu có thể kéo dài từ 20 – 90 ngày:
- Chỉ bằng chất liệu Polyglactin cần 90 ngày để tự tiêu.
- Chất liệu Polydioxanone mất khoảng 90 ngày.
- Chỉ Polyglecaprone tự tiêu nhanh hơn, khoảng 20 ngày.
- Chỉ Simple Catgut cần khoảng 70 ngày để bị cơ thể hấp thu.
Tuy nhiên, vẫn có trường hợp cơ thể mẹ không thể tự hấp thu chỉ, gây viêm nhiễm. Lúc này, mẹ cần đến cơ sở y tế để nới lỏng các vết khâu. Khi phần vết thương đã sưng lên, lộ các mũi chỉ khâu thì bác sĩ mới có thể cắt chỉ được. [1]
Dấu hiệu vết khâu tầng sinh môn đang lành
Các vết thương thông thường đều có một quy trình hồi phục chung. Với các vết khâu tầng sinh môn, mẹ sẽ lần lượt thấy các dấu hiệu như:
Khô và sưng tấy
Sau khi bị thương, phần vi mạch bên trong co rút lại để ngừng chảy máu và giúp máu đông lại. Sau đó, máu tại vết rạch tầng sinh môn bắt đầu khô dần với tốc độ có thể thấy được. Trong vòng 1 ngày sau đó, vết thương bắt đầu sưng lên.
Khi chạm vào vết thương, mẹ cảm thấy ấm nóng hơn, hơi ửng đỏ và vẫn còn cảm thấy đau. Đây là dấu hiệu của quá trình viêm bắt đầu, thúc đẩy các tế bào đến vị trí rạch để làm lành vết thương.
Đóng vảy
Sau khi máu đông lại khoảng 2 – 3 ngày, trên bề mặt vết thương xuất hiện một lớp dịch mỏng màu vàng bao bọc vết thương khỏi sự xâm nhập của vi khuẩn. Đây chính là dấu hiệu của việc đóng vảy. Ban đầu phần vảy này có màu đỏ, sau đó chuyển sang màu vàng nâu và dần khô lại.
Tái tạo tế bào collagen
Sau khi lớp sừng nâu đã bao phủ vết thương, quá trình tái tạo bắt đầu. Tế bào collagen mới và tế bào mô hạt được sản sinh, lấp đầy dần vào vị trí đã bị phá hủy. Ở giai đoạn này, phần vết thương thường có cảm giác ngứa nhẹ.
Hình thành da non
Các tế bào biểu bì mới dần được tạo thành và dần hoàn thiện trong vài tháng, thậm chí đến vài năm bên trên lớp tế bào collagen. Vết thương hơi ngứa, lớp sừng sau đó sậm màu lại, tự già và bong ra. Nếu mẹ cạy ra có thể gây chảy máu, làm vết thương khó lành hơn và để lại sẹo, một số khác có thể gây nhiễm trùng.
Khi lớp sừng rơi ra, lớp da có màu hồng nhạt, sau đó đậm dần. Tuy nhiên, hình thái và chức năng của lớp mô mới này không để đạt được 100% như ban đầu. Tính đàn hồi của da giảm đi nhiều.
Dù lớp da non được tạo thành nhưng các sợi collagen vẫn tăng sinh phía dưới. Khi tăng sinh quá mức, phần biểu bì mới bị đẩy lên và hình thành sẹo lồi. Nếu chăm sóc đúng cách, các vết sẹo này sẽ không quá rõ ràng, thậm chí có thể không để lại sẹo. [2]
Dấu hiệu vết khâu tầng sinh môn bị hở, bị nhiễm trùng và cách xử trí
Nếu mẹ không chú ý vệ sinh và sinh hoạt sau khi rạch tầng sinh môn, vết khâu dễ bị hở hoặc nhiễm trùng. Vết thương chuyển biến xấu có thể nhận biết qua các dấu hiệu như dưới đây.
Dấu hiệu vết khâu tầng sinh môn bị hở, bị nhiễm trùng
Khi vết khâu tầng sinh môn bị hở, mẹ sẽ thấy một lỗ thủng trước hoặc sau khi cắt chỉ. Vết rách có thể chỉ ở phần da nhưng có trường hợp nặng, vết khâu bị rách và cắt sâu vào cơ hậu môn. Nguyên nhân gây ra tình trạng này chủ yếu do:
- Thói quen sinh hoạt của sản phụ sau sinh: Sản phụ ngồi lệch một phía, đi lại thường xuyên hoặc cách bế em bé sai,…
- Cắt chỉ khi vết thương chưa hồi phục hoàn toàn hoặc chỉ bị đứt trước khi vết thương lành lại.
Với trường hợp nhiễm trùng vết khâu, chỗ bị thương sưng tấy trong thời gian dài, ấn vào đau, mưng mủ và có dịch màu vàng kèm mùi hôi khó chịu. Một số triệu chứng khác như buồn nôn, người khó chịu, sốt cao,…
Nên làm gì khi vết khâu tầng sinh môn bị hở, bị nhiễm trùng?
Với vết khâu tầng sinh môn bị hở, mẹ cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để xử trí sớm. Theo thống kê, 70% trường hợp hở vết thương sẽ tiến triển thành nhiễm trùng. Nhiều trường hợp nặng, vết thương có thể hoại tử nếu không được điều trị kịp thời.
Với vết khâu bị nhiễm trùng nhẹ, mẹ có thể tự xử lý tại nhà. Bước đầu tiên là rửa sạch vết thương bằng nước sôi để nguội, sau đó dùng thuốc bôi. Nếu nhiễm trùng mưng mủ nặng, mẹ nên nhờ bác sĩ xử lý để tránh biến chứng nặng hơn. Bác sĩ thường kê thêm thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau, giảm sưng, sau đó hút mủ và làm sạch vết thương để cơ thể tự hồi phục. [3]
Trường hợp nào cần rạch tầng sinh môn
Rạch tầng sinh môn thường được chỉ định hco những trường hợp như:
- Mẹ sinh khó
- Mẹ sinh nở trong độ tuổi cao, ngoài 35 tuổi
- Mẹ có dấu hiệu suy thai
- Mẹ mắc nền hoặc bệnh lý trong thai kỳ (tiểu đường, tim mạch).
- Bé sinh non hoặc trường hợp đa thai.
- Thai ở vị trí ngược đầu.
- Đầu bé quá lớn, không đủ thời gian cho đáy chậu giãn đủ.
Cách chăm sóc vết khâu tầng sinh môn để vết thương mau lành
Việc chăm sóc sức khỏe sau khi rạch tầng sinh môn là điều kiện quyết định thời gian lành lại của vết thương. Mẹ NÊN chú ý:
- Sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ để chống nhiễm trùng và hỗ trợ quá trình lành lại của vết thương.
- Sau khi rửa vết khâu tầng sinh môn bằng nước sạch, mẹ cần lau khô và giữ vệ sinh vết thương.
- Hạn chế tối đa để vết thương dính nước vì có thể ảnh hưởng đến quá trình lành lại, thậm chí khiến vết khâu bị nhiễm trùng và mưng mủ.
- Uống đủ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày để thúc đẩy quá trình tái tạo da.
- Bổ sung các loại đạm, vitamin, chất xơ để giúp tái tạo da non và hạn chế nhiễm trùng.
Ngoài ra, mẹ KHÔNG NÊN:
- Dùng tay bẩn hoặc khăn bẩn để chạm vào vết khâu. Việc này sẽ khiến vết thương bị nhiễm trùng, mưng mủ hoặc nặng hơn là hoại tử.
- Không vận động quá mạnh: Động tác quá mạnh có thể làm rách phần da đang hồi phục nên mất thời gian lành lại hơn.
- Không băng kín vết khâu tầng sinh môn: Vết thương tiếp xúc với không khí sẽ nhanh khô và lành lại hơn.
- Không tự bóc lớp vảy nâu dù có cảm giác rất ngứa: Nếu mẹ bóc ra, vết thương có thể bị chảy máu và thậm chí để lại sẹo.
- Không nên nằm ngửa vì trọng lượng cơ thể sẽ dồn lên vùng hạ bộ. Nằm nghiêng là tư thế nằm tốt nhất cho vết khâu tầng sinh môn, vừa lưu thông khí huyết tốt, vừa giúp giảm đau vùng xương chậu.
- Không nên quan hệ tình dục khi vết thương chưa lành hẳn. Tốt nhất, nên kiêng quan hệ tình dục ít nhất 2 tháng sau sinh.
Bên cạnh việc chú ý sinh hoạt hàng ngày, mẹ cũng cần kiêng một số loại thực phẩm. Bởi chúng có thể làm chậm quá trình liền lại của vết thương, khiến vết khâu ngứa ngáy, mưng mủ hoặc thâm lại và để lại sẹo. Những thực phẩm đó là:
- Thịt gà và đồ nếp: Hai loại thực phẩm khiến vết khâu bị ngứa, viêm nhiễm, mưng mủ và tạo sẹo rất mất thẩm mỹ.
- Rau muống: Rau muống có khả năng làm tăng sinh tế bào mới gây sẹo lồi.
- Thịt bò, thịt chó: Nếu ăn hai loại thực phẩm này khi da đang lành lại có thể gây sẹo lồi và khiến phần da mới bị chai sần, thâm đen lại.
- Đồ hải sản, đồ tanh: Dù chứa nhiều chất dinh dưỡng nhưng hải sản có thể khiến vết thương bị ngứa và lâu lành hơn.
- Trứng: Trứng làm đẩy nhanh quá trình tái tạo sợi collagen gây sẹo lồi hoặc khiến da bị thâm hơn.
Những câu hỏi thường gặp
Vết khâu tầng sinh môn đang lành, khi nào được quan hệ trở lại?
Chị em cần đợi 2 – 3 tuần để vết thương lành hẳn rồi hãy quan hệ bình thường nhé!
Nằm tư thế nào để tốt cho vết khâu tầng sinh môn?
Sau sinh chị em nên hạn chế nằm ngửa vì tư thế này khiến cơ thể dồn hết trọng lực lên hạ bộ. Từ đó khiến bạn cản thấy đau đớn, khó chịu. Thay vào đó, mẹ nên nằm nghiêm để giúp máu lưu thông, giảm đau và tránh được vô sinh.
Vết khâu tầng sinh môn hở có tự lành được không?
Thông thường, vết khâu tầng sinh môn sẽ lành trở lại sau 2 – 3 tuần và bắt đầu ổn định, phục hồi được cảm giác sau 1 tháng. Trong quá trình hồi phục, mẹ nên vệ sinh sạch sẽ đến tránh được các biến chứng sau này.
Vết khâu tầng sinh môn bao lâu cắt chỉ?
Với trường hợp bình thường, vết khâu tầng sinh môn sẽ liền sau 2 – 3 tuần, chỉ khâu sẽ tự tiêu hủy mà không cần cắt chỉ. Sau khoảng 1 tháng mẹ sẽ ổn định và trở về trạng thái bình thường.
Như vậy, với bài viết trên đây, mẹ đã biết thêm các dấu hiệu vết khâu tầng sinh môn đang lành lại là gì? Cách xử trí khi bị hở, bị nhiễm trùng? Đây là những thông tin quan trọng để mẹ chăm sóc sức khỏe tốt hơn sau sinh. Nếu cần hỗ trợ thêm về các vấn đề liên quan đến sức khỏe sản phẩm, mẹ hãy liên hệ hotline 1900 636 985 để được các dược sĩ chuyên môn tư vấn và hỗ trợ!
Aplicaps chúc mẹ sức khỏe và bình an!
Dược sĩ Tú Oanh
Tài liệu tham khảo
| ↑1 | What to know about absorbable sutures. Ngày truy cập: 16/11/2022. https://www.webmd.com/a-to-z-guides/what-to-know-absorbable-sutures |
|---|---|
| ↑2 | How does my wound heal and How do I treat it? Ngày truy cập: 16/11/2022. https://www.webmd.com/first-aid/ss/slideshow-how-does-your-wound-heal |
| ↑3 | When stitches become infected? Ngày truy cập: 16/11/2022. https://www.healthline.com/health/infected-stitches |
