Tiêm trưởng thành phổi là một biện pháp y tế được chỉ định khi thai phụ có nguy cơ sinh non. Phương pháp này giúp ngăn ngừa rủi ro trẻ sinh non gặp vấn đề về hô hấp. Tuy nhiên, sau khi tiêm trưởng thành phổi, một số thai phụ nhận thấy thai nhi có dấu hiệu ít đạp hơn. Vậy tại sao tiêm trưởng thành phổi em bé ít đạp? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu về vấn đề này nhé.
Thuốc trưởng thành phổi hoạt động như thế nào?
Tiêm trưởng thành phổi là một biện pháp y tế được chỉ định cho bà bầu có nguy cơ sinh non. Thuốc tiêm này chứa các corticosteroid (như betamethasone, dexamethasone) có tác dụng kích thích sự phát triển phổi của thai nhi, giúp phổi bé trưởng thành nhanh hơn và hoạt động tốt hơn khi chào đời.

Các bác sĩ sẽ chỉ định tiêm trưởng thành phổi khi có dấu hiệu chuyển dạ sớm, vỡ ối hoặc các yếu tố nguy cơ khác dẫn đến sinh non. Tiêm trưởng thành phổi thường xảy ra vào tuần thứ 24 – 34 của thai kỳ nếu mẹ được chẩn đoán sinh non trong vòng 7 ngày. Sau tuần thứ 34 thì việc tiêm thuốc trưởng thành phổi sẽ không còn nhiều tác dụng nữa và không cần thiết phải tiêm.
Liều lượng và loại thuốc sẽ do bác sĩ quyết định tùy theo từng trường hợp cụ thể của thai phụ và thai nhi. Betamethasone sẽ được tiêm hai liều, mỗi liều cách nhau 24 giờ. Còn Dexamethasone được tiêm thành bốn liều và mỗi liều sẽ cách nhau 12 giờ.
Tiêm trưởng thành phổi sẽ giúp giảm nguy cơ suy hô hấp và nguy cơ xuất huyết não, từ đó tăng khả năng sống sót của trẻ sinh non.
Tại sao tiêm trưởng thành phổi em bé ít đạp?
Corticosteroid có trong thuốc tiêm trưởng thành phổi có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương của thai nhi. Những tác động của corticosteroid là:
- Giảm hoạt động của tuyến thượng thận: Corticosteroid làm giảm hoạt động của tuyến thượng thận, dẫn đến giảm sản xuất một số hormone có vai trò kích thích hoạt động của hệ thần kinh.
- Ổn định màng tế bào: Corticosteroid làm ổn định màng tế bào thần kinh, giảm sự kích thích và dẫn truyền xung thần kinh.
- Ảnh hưởng đến các thụ thể thần kinh: Thuốc có thể làm thay đổi số lượng và hoạt tính của các thụ thể thần kinh, từ đó làm giảm sự nhạy cảm của các tế bào thần kinh đối với các kích thích.

Những lý do trên chính là câu trả lời cho câu hỏi “Tại sao tiêm trưởng thành phổi em bé ít đạp. Các thay đổi trên hệ thần kinh khiến bé ít vận động, ít đạp hơn so với bình thường. Ngoài ra, corticosteroid còn có thể làm giảm nhịp tim và nhịp thở của bé, giúp ổn định tình trạng và chuẩn bị cho quá trình sinh. [1]
Thời gian bé ít đạp sau khi tiêm trưởng thành phổi có thể khác nhau tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, liều lượng thuốc và cả cơ địa của mẹ và bé. Tuy nhiên, thông thường thì hiện tượng này sẽ kéo dài trong khoảng vài ngày đến một tuần. [2]
Việc bé ít đạp sau khi tiêm trưởng thành phổi là một phản ứng bình thường của cơ thể đối với thuốc. Đây không phải là dấu hiệu nguy hiểm và cũng không gây ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài của bé.
Mặc dù vậy, mẹ bầu vẫn nên theo dõi tình trạng của thai nhi và báo ngay cho bác sĩ nếu bé ngừng đạp hoàn toàn, bé đạp quá mạnh hoặc quá ít so với bình thường hoặc bất kỳ triệu chứng bất thường nào khác.
Lợi ích của tiêm trưởng thành phổi
Tiêm trưởng thành phổi sẽ làm đẩy nhanh quá trình phát triển phổi của bé bằng cách thúc đẩy các tế bào trong phổi sản xuất ra một chất hóa học gọi là chất hoạt động bề mặt. Chất hoạt động bề mặt thường được sản xuất bởi mô phổi từ giữa đến cuối tam cá nguyệt thứ ba. Từ đó giúp đẩy nhanh quá trình trưởng thành của phổi và ngăn ngừa hội chứng suy hô hấp ở trẻ sơ sinh.
Ngoài ra, tiêm steroid cũng làm giảm nguy cơ mắc phải một số vấn đề sức khỏe khác ở trẻ sơ sinh, chẳng hạn như:
- Tử vong sơ sinh trong vòng 48 giờ đầu tiên.
- Chảy máu não, hoặc xuất huyết não thất.
- Nhiễm trùng hệ thống.
- Viêm ruột hoại tử và các ảnh hưởng khác đến ruột của trẻ sơ sinh. [3]

Biến chứng khi tiêm trưởng thành phổi
Cũng như mọi can thiệp y tế khác, việc tiêm trưởng thành phổi cũng có thể đi kèm với một số biến chứng, mặc dù chúng không thường xuyên xảy ra và thường khá nhẹ.
Biến chứng ở mẹ bầu
Khi tiêm trưởng thành phổi, mẹ bầu có thể sẽ xuất hiện những biến chứng như sau:
- Tăng đường huyết: Corticosteroid trong thuốc có thể làm tăng đường huyết tạm thời ở mẹ bầu. Điều này đặc biệt cần lưu ý ở những mẹ bầu có tiền sử tiểu đường hoặc nghi ngờ mắc tiểu đường thai kỳ.
- Tăng huyết áp: Một số trường hợp mẹ bầu có thể gặp tình trạng tăng huyết áp nhẹ sau khi tiêm.
- Nhiễm trùng: Mặc dù hiếm gặp, nhưng mẹ bầu có thể bị nhiễm trùng tại chỗ tiêm.
Biến chứng ở bé
Còn đối với trẻ, những biến chứng có thể xảy ra là:
- Cân nặng khi sinh thấp: Một số nghiên cứu cho thấy trẻ được tiêm 2 mũi steroid có thể có cân nặng khi sinh thấp hơn so với trẻ được tiêm 1 mũi. Tuy nhiên, trẻ thường nhanh chóng bắt kịp các bé cùng độ tuổi chỉ sau vài tháng.
- Giảm vận động ở thai nhi: Sau tiêm, thai nhi có thể có hiện tượng giảm vận động. Đây là một phản ứng bình thường và thường sẽ hết sau vài ngày.
- Tăng đường huyết ở trẻ sơ sinh: Tương tự như mẹ bầu, trẻ sơ sinh cũng có thể bị tăng đường huyết nhẹ sau khi tiêm.
- Rối loạn điện giải: Trong một số trường hợp hiếm gặp, tiêm corticosteroid có thể gây rối loạn điện giải ở trẻ sơ sinh.
Thai nhi đạp ít: Khi nào cần đi khám?
Theo dõi cử động thai nhi là một cách quan trọng để mẹ bầu đánh giá sức khỏe của bé yêu trong bụng. Tuy nhiên, có nhiều mẹ lo lắng khi cảm thấy bé đạp ít hơn bình thường. Vậy khi nào thì cần đi khám?
Hướng dẫn theo dõi cử động thai nhi
Thông thường, từ tuần thứ 20 trở đi, mẹ bầu sẽ bắt đầu cảm nhận được những cử động của bé rõ rệt hơn. Tuy nhiên, có một số mẹ bầu cảm nhận sớm hơn hoặc muộn hơn một chút. Bổ bầu EU Aplicaps gợi ý cho mẹ 2 phương pháp theo dõi cử động của thai nhi như sau:
- Phương pháp 1 giờ: Chọn một khung giờ cố định mỗi ngày, mẹ nằm nghỉ và đếm số lần bé đạp trong vòng 1 giờ. Nếu bé đạp ít nhất 4 lần trong 1 giờ, thì đó là một dấu hiệu tốt cho thấy bé đang khỏe mạnh.
- Phương pháp 10 lần: Đếm số lần bé đạp từ lúc bắt đầu cảm nhận cho đến khi đủ 10 lần. Ghi lại thời gian. Nếu mẹ mất dưới 2 giờ để đếm đủ 10 lần đạp, tức là bé đang hoạt động tốt.
Trường hợp thai nhi ít cử động cần đi khám
Nếu bé đạp ít hơn 4 lần trong 1 giờ hoặc mất quá 2 giờ để đếm đủ 10 lần, mẹ nên đi khám ngay để bác sĩ kiểm tra. Ngoài ra, nếu mẹ cảm thấy những cú đạp của bé yếu hơn bình thường, không có lực hoặc không cảm nhận được bất kỳ cử động nào thì hãy đi khám ngay.

Các yếu tố ảnh hưởng đến số lần cử động của thai nhi
Các yếu tố ảnh hưởng đến nhịp điệu của thai nhi là:
- Tuổi thai: Càng về cuối thai kỳ, bé càng lớn và cử động sẽ nhiều hơn.
- Giờ trong ngày: Bé thường hoạt động nhiều hơn vào buổi tối.
- Chế độ ăn uống: Nếu mẹ ăn uống đầy đủ, bé sẽ có nhiều năng lượng để hoạt động.
- Tư thế của mẹ: Khi mẹ nằm nghỉ, bé sẽ có nhiều không gian để cử động.
- Tiếng ồn: Tiếng ồn xung quanh có thể làm bé giật mình và tăng cường hoạt động.
- Thuốc: Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến hoạt động của bé.
Ở bài viết này, Bổ bầu EU Aplicaps đã mang đến cho mẹ những thông tin xung quanh câu hỏi “Tại sao tiêm trưởng thành phổi em bé ít đạp?”. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào cần được giải đáp, hãy liên hệ ngay đến hotline 1900 636 985 hoặc truy cập vào website Aplicaps.vn để nhận được tư vấn đầy đủ từ các chuyên gia của chúng tôi. Chúc mẹ có một thai kỳ khỏe mạnh và thành công !
Tài liệu tham khảo
↑1 | The effect of betamethasone and dexamethasone on fetal heart rate patterns and biophysical activities. A prospective randomized trial – Truy cập ngày 30/09/2024. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10376858/ |
---|---|
↑2 | Transient loss of the diurnal rhythms of fetal movements, heart rate, and its variation after maternal betamethasone administration – Truy cập ngày 30/09/2024. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15774821/ |
↑3 | Why steroids are recommended for preterm labor – Truy cập ngày 30/09/2024. https://www.babycenter.com/pregnancy/your-body/should-i-take-steroids-during-preterm-labor_5437 |