Chi tiết quá trình phát triển của thai nhi theo từng tuần

Mang thai, làm mẹ là một hành trình kỳ diệu của người phụ nữ. Chính vì vậy, việc chăm sóc và theo dõi sức khỏe của thai nhi được các mẹ quan tâm kỹ lưỡng. Từ một bào thai, em bé đang dần lớn lên trong bụng mẹ. Mỗi giai đoạn, mẹ sẽ thấy bé thay đổi rõ rệt nên cách chăm sóc cũng rất khác nhau. Để giúp mẹ có thêm hành trình chăm sóc sinh linh bé khỏe khỏe mạnh, hãy cùng tìm hiểu quá trình phát triển của thai nhi nhé!

Quá trình hình thành thai nhi

Quá trình thụ thai là quá trình trứng gặp tinh trùng và hình thành nên phôi thai. Sau đó sẽ mất khoảng 3 – 5 ngày phôi thai di chuyển tới tử cung làm tổ. Qua mỗi giai đoạn, cơ thể mẹ sẽ thấy sự thay đổi rõ rệt do sự phát triển của thai nhi, về cân nặng, kích thước,… Trong đó, từ thời điểm thụ thai đến tuần thứ 12 của thai kỳ được gọi là phôi thai, sau giai đoạn này được gọi là thai nhi.

Thông thường, một thai kỳ sẽ kéo dài trong 40 tuần, bắt đầu từ ngày đầu tiên của chu kỳ kinh cuối cùng. Cụ thể, quá trình phát triển của thai nhi sẽ chia làm 3 giai đoạn, mỗi giai đoạn kéo dài 3 tháng, tức 12 – 13 tuần.

Các giai đoạn phát triển của thai nhi

Sự phát triển của thai nhi là một hành trình kỳ diệu kéo dài trong khoảng 40 tuần, chia thành ba giai đoạn chính: tam cá nguyệt thứ nhất, tam cá nguyệt thứ hai, và tam cá nguyệt thứ ba. Dưới đây là chi tiết về sự phát triển của thai nhi qua từng tuần trong mỗi giai đoạn.

Tam Cá Nguyệt Thứ Nhất (3 Tháng Đầu)

Tuần thứ 4

Trong tuần thứ 4, trứng đã thụ tinh bắt đầu làm tổ trong niêm mạc tử cung và phát triển thành một phôi nang. Các tế bào bên ngoài phôi nang sẽ phát triển thành nhau thai, trong khi các tế bào bên trong sẽ trở thành phôi thai.

Tuần thứ 5

Phôi thai bắt đầu hình thành các cấu trúc cơ bản của cơ thể. Bước vào tuần thai này, các tế bào thai nhi sẽ nhanh chóng phát triển và mẹ cũng có thể cảm nhận rõ dấu hiệu mang thai.

Từ ba lớp tế bào mầm (ngoại bì, trung bì, nội bì), các hệ cơ quan chuyên biệt sẽ bắt đầu quá trình biệt hóa tế bào phức tạp. Ngoại bì sẽ hình thành nên hệ thần kinh, da, tóc; trung bì tạo ra xương, cơ, tim mạch; và nội bì phát triển thành hệ tiêu hóa, hô hấp. Sự hình thành cơ quan ban đầu đang diễn ra cực kỳ mạnh mẽ.

Tuần thứ 6

Ở tuần thứ 6 của thai kỳ, phôi thai có kích thước khoảng 4 – 7 mm, tương đương với một hạt đậu xanh. Đây là giai đoạn xương sống và hệ thần kinh nguyên thủy bắt đầu hình thành, đánh dấu bước đầu phát triển của hệ thần kinh trung ương bao gồm não và tủy sống.  Thời điểm này siêu âm có thể thấy được vị trí phôi thai, xác định phôi thai nằm đúng vị trí trong tử cung hay không.

Ống thần kinh đang đóng lại là tiền đề cho sự phát triển não bộ thai nhi và tủy sống sau này. Tim phôi thai lúc này chỉ là một cấu trúc ống đơn giản nhưng đã bắt đầu co bóp, đẩy máu đi nuôi dưỡng phôi.

Tuần thứ 7

Ở tuần thai thứ 7, nhịp tim thai nhi bắt đầu xuất hiện và có thể được đo lường thông qua siêu âm. Gan của bé cũng bắt đầu sản xuất tế bào hồng cầu trong giai đoạn này. Cơ thể người mẹ sẽ bắt đầu đi tiểu nhiều hơn, xuất hiện các triệu chứng ốm nghén, tăng độ nhạy cảm và dễ trở nên cáu kỉnh.

Tuần thứ 8

Phôi thai phát triển với kích thước khoảng 1,6 cm. Hệ thần kinh, đặc biệt là não phát triển nhanh chóng, khiến đầu của phôi lớn dần và mắt bắt đầu hình thành. Tay, chân và các cơ quan nội tạng phức tạp khác cũng bắt đầu phát triển trong giai đoạn này.

Tuần thứ 9

Mặc dù thai nhi chỉ có kích thước bằng quả mâm xôi, nhưng đã có hình dáng rõ ràng của con người. Bé bắt đầu có những chuyển động, tuy nhiên do kích thước còn quá nhỏ nên mẹ khó có thể cảm nhận được. Các tế bào thần kinh đang phân nhánh và hình thành các ống thần kinh đầu tiên. Ngoài ra, ống thở cũng bắt đầu mở rộng từ cổ họng đến phôi thai, chuẩn bị cho sự phát triển của phổi.

Tuần thứ 10

Ở tuần thai thứ 10, thai nhi đã phát triển phần lớn các cấu trúc sinh lý đúng vị trí, bao gồm cả dái tai nhỏ xíu. Đuôi phôi thai đã biến mất hoàn toàn vào tuần này. Mặc dù trọng lượng của thai nhi còn rất nhẹ, nhưng đây là giai đoạn bé sẽ bắt đầu tăng cân nhanh chóng. Tuy nhiên, kích thước của thai nhi ở tuần thứ 10 chỉ tương đương với một quả anh đào.

Dây rốn, cầu nối sự sống giữa mẹ và bé cũng trở nên rõ ràng hơn, đảm nhận vai trò vận chuyển dinh dưỡng và oxy. Bên trong bé, các cơ quan nội tạng như thận, ruột, não và gan đang tiếp tục phát triển và định hình chức năng sơ khởi.

Tuần thứ 11

Hình dạng của một đứa bé dần xuất hiện. Da của bé vẫn còn mờ nhưng chân tay đã có thể gập và uốn cong linh hoạt. Những chi tiết nhỏ như móng tay cũng bắt đầu hình thành. Hiện tại, kích thước của bé tương đương với một quả dâu tây.

Tuần thứ 12

Cơ thể thai nhi đã phát triển gần như hoàn thiện trong tuần thai ày. Bé có thể đá, vươn người và thậm chí nấc do cơ hoành phát triển, mặc dù mẹ khó có thể cảm nhận được những hoạt động này. Thai nhi ở giai đoạn này có kích thước tương đương với một quả chanh ta.

Đến cuối tuần này, chức năng bánh nhau (nhau thai) đã gần như hoàn thiện, đảm nhận vai trò chính trong việc cung cấp dưỡng chất, oxy, và loại bỏ chất thải cho thai nhi thay thế cho hoàng thể. Bé cũng bắt đầu nuốt nước ối – một hoạt động quan trọng cho sự phát triển của hệ tiêu hóa và hô hấp.

Tuần thứ 13

Ở tuần thai thứ 13, bé sẽ có các phản xạ như ngón tay có thể xòe ra hay co lại, ngón chân có thể gập lại và miệng có động tác như bú mút, mặc dù bạn vẫn chưa thể cảm nhận được các hoạt động này. Bé có kích thước tương đương với một quả mận và đã có thể cảm nhận được các tác động bên ngoài như khi bạn chọc nhẹ lên bụng.

Tam Cá Nguyệt Thứ Hai (3 Tháng Giữa)

Tuần thứ 14

Ở tuần thứ 14 của thai kỳ, thai nhi bắt đầu tăng cân nặng và kích thước nhanh chóng. Trong tuần thai này, trọng lượng của thai nhi có thể tăng khoảng 2 gram. Các tế bào của hệ thần kinh trung ương và các cơ quan sinh dục của bé phát triển rõ rệt hơn.

Tuần thứ 15

Trong tuần thứ 15 của thai kỳ, những xung não bắt đầu hoạt động, điều này dẫn đến việc bé có những cử động nhẹ của cơ mặt. Thận của bé cũng bắt đầu hoạt động. Nếu bạn thực hiện siêu âm, bạn có thể thấy hình ảnh bé đang mút ngón tay. Lúc này, thai nhi 15 tuần tuổi có kích thước tương đương với một quả đào.

Các nụ vị giác đầu tiên cũng đang hình thành trên lưỡi bé, mở đầu cho sự phát triển vị giác thai nhi. Dù môi trường trong bụng mẹ không có nhiều hương vị đa dạng nhưng đây là vẫn bước chuẩn bị quan trọng cho việc ăn uống sau này.

Tuần thứ 16

Thai nhi ở tuần thứ 16 phát triển một cách đáng kinh ngạc. Mặc dù mí mắt của bé vẫn chưa mở ra, nhưng bé đã có khả năng cảm nhận ánh sáng. Nếu bạn chiếu đèn pin lên bụng mẹ, bé sẽ phản ứng bằng cách di chuyển khỏi chỗ có ánh sáng đó. Trên bệ cân, bé có kích thước tương đương với một quả cam vàng. Trong tuần này, bác sĩ siêu âm cũng có thể xác định được giới tính của bé, mở ra một trang mới trong hành trình chào đón đứa con sắp ra đời.

Tuần thứ 17

Bé đã có kích thước lớn bằng một quả bơ. Trên da đầu của bé, các chi tiết dần dần xuất hiện, mặc dù vẫn chưa thấy tóc mọc ra. Phần chân của bé cũng đã phát triển hơn và bạn có thể cảm nhận được điều này qua những cú đạp mạnh mẽ của bé. Đầu của bé ngày càng thẳng hơn và tai đã bắt đầu định hình ở đúng vị trí của chúng. Những thay đổi này cho thấy sự tiến triển rõ rệt của thai nhi, sẵn sàng để đón nhận mọi điều tuyệt vời trong thời gian tới.

Tuần thứ 18

Tay và chân bé đã dần cứng cáp nên khá hiếu động, mẹ có thể dễ dàng cảm nhận được những cú đạp của bé. Đây cũng thời điểm thai bắt đầu máy, bé sẽ nặng khoảng 180g.

Lúc này, hệ thống xương của bé được cốt hóa dần từ sụn mềm thành xương cứng nhờ canxi từ mẹ chuyển qua bánh nhau. Tai trong đã phát triển đủ để bé có thể bắt đầu nghe được những âm thanh lớn từ cơ thể mẹ như nhịp tim, tiếng sôi bụng.

Tuần thứ 19

Ở tuần thứ 19, thai nhi đã lớn bằng kích thước của một bông atiso. Bé bắt đầu có khả năng gập chân và bạn có thể cảm nhận được những cử động này qua những cú đạp nhẹ nhàng. Đồng thời, bao myelin đang dần hình thành xung quanh các dây thần kinh, một quá trình quan trọng giúp bảo vệ và tăng cường tốc độ truyền dẫn thần kinh. Những bước phát triển này đánh dấu sự chuẩn bị của bé cho cuộc sống bên ngoài bụng mẹ.

Tuần thứ 20

Thai nhi tiếp tục phát triển nhanh chóng và đã đạt kích thước tương đương với một quả xoài. Các giác quan của bé như khứu giác, thị giác, xúc giác, vị giác và thính giác đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ. Bé đã có thể nghe được những âm thanh từ bên ngoài, bao gồm cả giọng nói của bạn. Do đó, hãy thoải mái hát hoặc nói chuyện với bé để tạo sự gắn kết và kích thích phát triển các giác quan của bé.

Tuần thứ 21

Ở tuần thứ 21 của thai kỳ, thai nhi bắt đầu có khả năng nuốt nước ối, và hệ tiêu hóa của bé đã bắt đầu sản sinh ra phân su, một chất đặc sệt màu đen mà bé sẽ thải ra sau khi chào đời. Trong giai đoạn này, bé đã đạt chiều dài tương đương với một quả chuối. Những bước phát triển này cho thấy hệ tiêu hóa của bé đang dần hoàn thiện, chuẩn bị cho cuộc sống bên ngoài bụng mẹ.

Tuần thứ 22

Ở tuần thứ 22, những cú đạp của bé đã trở nên mạnh mẽ hơn, và ngay cả những cử động nhỏ cũng đủ để tác động đến thành tử cung. Bạn đã bắt đầu quen với những chuyển động này và gần như có thể đoán được lịch hoạt động của bé. Thai nhi ở tuần này có kích thước tương đương với một cây rau diếp xoăn, cho thấy bé đang phát triển rất tốt trong bụng mẹ.

Tuần thai 23

Giai đoạn này, qua hình ảnh siêu âm, thai nhi giống như trẻ sơ sinh, với đầy đủ các bộ phận hoàn chỉnh. Tuy vậy, bé vẫn còn rất nhỏ và mỏng mạnh, kích thước cỡ bằng quà dừa mà thôi. Các đặc điểm như lông mày và môi đã rõ nét hơn nhưng sắc tố màu mắt vẫn chưa xuất hiện.

Tuần thai 24

Ở tuần thai thứ 24, tai của bé đã trở nên nhạy bén hơn, giúp bé có thể nghe được nhiều âm thanh từ môi trường xung quanh. Sau khi chào đời, bé sẽ nhận ra một số âm thanh quen thuộc mà bé đã nghe khi còn trong bụng mẹ. Hiện tại, kích thước của bé tương đương với một quả bưởi.

Thai nhi nghe được khi nào? Đây chính là giai đoạn thính giác của bé phát triển vượt bậc. Bé không chỉ nghe được âm thanh từ cơ thể mẹ mà còn cả những âm thanh từ thế giới bên ngoài như giọng nói, tiếng nhạc. Vai trò nước ối lúc này rất quan trọng, nó không chỉ bảo vệ bé khỏi va đập mà còn là môi trường lý tưởng để bé thực hành cử động, giúp hệ cơ xương và phổi phát triển.

Tuần thứ 25

Thai nhi có vẻ khá dài và gầy, nhưng bé đang dần “có da có thịt” hơn. Da của bé vẫn còn mỏng, nhưng điều này sẽ sớm thay đổi. Hiện tại, kích thước của bé tương đương với một quả dưa lưới.

Tuần thứ 26

Vào tuần thứ 27 của thai kỳ, em bé có kích thước tương đương với một bông súp lơ. Làn da vốn nhăn nheo của bé đang dần được làm mịn nhờ vào sự phát triển của các lớp mỡ dưới da. Quá trình này giúp bé trông giống trẻ sơ sinh hơn. Đồng thời, tóc của bé bắt đầu mọc nhiều hơn, với màu sắc và cấu trúc dần hoàn thiện.

Tuần thứ 27

Ở tuần thai thứ 26, bé có kích thước tương đương với cây cải cầu vồng. Não bộ của bé tiếp tục phát triển mạnh mẽ, và một số chuyên gia cho rằng bé có thể bắt đầu cảm nhận được cảm xúc ở giai đoạn này. Mặc dù gan và hệ miễn dịch của bé vẫn còn khá yếu, nhưng chúng đang dần hoàn thiện. Phổi của bé chưa phát triển hoàn toàn, nhưng đã bắt đầu thực hiện các chức năng cơ bản.

Mắt bé đã có thể nhắm mở và phân biệt được ánh sáng và bóng tối. Một số nghiên cứu cho thấy bé có thể bắt đầu có những giấc ngủ REM (chuyển động mắt nhanh), giai đoạn liên quan đến giấc mơ ở người lớn.

Tuần thứ 28

Tuần thứ 28 đánh dấu kết thúc của tam cá nguyệt thứ hai. Ở giai đoạn này, bé đã có chu kỳ ngủ và thức dậy khá đều đặn. Não bộ của bé trở nên nhạy bén hơn trong việc phản xạ. Mặc dù phổi của bé chưa hoàn toàn phát triển, chúng vẫn có khả năng thực hiện các chức năng cơ bản với sự hỗ trợ y tế nếu bé sinh non. Bé hiện đã đạt kích thước của một cây cải thảo.

Tam cá nguyệt thứ 3 (3 tháng cuối)

Trong giai đoạn này, em bé đang phát triển nhanh chóng và dần chiếm gần hết không gian trong tử cung. Bạn có thể nhận thấy mình đi tiểu thường xuyên hơn hoặc bị chuột rút ở chân do thai nhi lớn dần, gây áp lực lên các dây thần kinh ở hông và lưng. Đây là thời điểm lý tưởng để bạn tham gia các lớp học tiền sản, tìm hiểu bác sĩ sản khoa mà bạn muốn chọn để đỡ đẻ, và mua sắm những đồ dùng cần thiết cho em bé sắp chào đời.

Tuần thứ 29

Tuần thứ 29, thị giác của bé vẫn đang tiếp tục phát triển và bé có thể nhận biết được ánh sáng từ môi trường bên ngoài. Bé đã bắt đầu biết chớp mắt và mí mắt cũng đang phát triển thêm. Lúc này, bé có kích thước tương đương với một quả cà tím.

Tuần thứ 30

Tuần thứ 30, phổi và các cơ của bé đang hoạt động tích cực hơn để sẵn sàng cho cuộc sống bên ngoài tử cung. Đầu của bé cũng phát triển to hơn nhằm tạo không gian cho sự phát triển của não bộ. Hiện tại, bé có kích thước bằng một quả bí dâu.

Tuần thứ 31

Tuần thứ 31, bé dài như một quả bí ngòi và được bao bọc bởi khoảng 1,5 lít nước ối. Khi bé tiếp tục phát triển và chiếm nhiều không gian hơn trong tử cung, lượng nước ối sẽ giảm dần.

Tuần thứ 32

Đến tuần thứ 32, bé đã có khả năng xoay đầu từ bên này sang bên kia. Một lớp mỡ bảo vệ bắt đầu hình thành dưới da, làm cho tay chân bé trở nên bụ bẫm hơn. Bé lúc này có kích thước tương đương một bó măng tây.

Não bộ tiếp tục phát triển nhanh chóng, hình thành hàng tỷ tế bào thần kinh và các kết nối phức tạp. Bé có thể có những phản ứng học được đơn giản, ví dụ như quen với một âm thanh lặp đi lặp lại (hiện tượng thai nhi học hỏi sơ khai hay còn gọi là sự làm quen).

Tuần thứ 33

Sang tuần thứ 33, cân nặng của bé thay đổi nhanh chóng. Bạn có thể tăng khoảng 0,5kg mỗi tuần, trong đó một nửa là do bé phát triển. Trong 7 tuần cuối, bé sẽ đạt thêm 1/3 đến 1/2 trọng lượng khi chào đời. Thai nhi 33 tuần tuổi có kích thước bằng một quả bí.

Tuần thứ 34

Tuần thứ 34, các xương trong hộp sọ của bé chưa hợp nhất hoàn toàn, điều này giúp đầu bé dễ dàng đi qua ngả âm đạo khi sinh. Những xương này sẽ tiếp tục phát triển và hoàn thiện cho đến khi bé trưởng thành. Hiện tại, bé có kích thước tương đương một cây cần tây.

Tuần thứ 35

Tuần 35, bé có kích thước bằng quả bí hồ lô, và hệ thần kinh trung ương cùng phổi đang dần hoàn thiện. Những bé sinh từ tuần 34 đến 37 thường ít gặp biến chứng sức khỏe hơn so với các bé sinh trước đó, do phổi đã trưởng thành.

Tuần thứ 36

Tuần 36, bé lớn bằng quả dứa, khiến tử cung trở nên chật chội hơn. Thận của bé đã phát triển hoàn chỉnh và gan đã bắt đầu bài tiết các chất không cần thiết.

Một bước tiến cực kỳ quan trọng trong tuần này là phổi bắt đầu sản xuất đủ Surfactant – một chất hoạt động bề mặt giúp các phế nang không bị xẹp dính khi bé hít thở không khí lần đầu tiên sau sinh. Sự trưởng thành phổi thai nhi là yếu tố then chốt cho khả năng sống độc lập của bé. Đồng thời, hệ miễn dịch thai nhi cũng được tăng cường nhờ kháng thể IgG từ mẹ truyền qua nhau thai, giúp bé chống lại nhiễm trùng trong những tháng đầu đời.

Tuần thứ 37

Tuần 37, mỗi ngày bé tăng khoảng 30g. Cơ thể bé hình thành một lớp sáp trắng, gọi là caseosa vernix, để bảo vệ da. Lúc này, bé lớn bằng quả đu đủ to. Để giữ tâm lý thoải mái và chuẩn bị sẵn sàng cho ngày sinh, bạn nên chuẩn bị giỏ đồ đi sinh thật chu đáo.

Lớp mỡ dưới da tiếp tục tích tụ dày hơn, không chỉ giúp bé trông bụ bẫm mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa thân nhiệt sau khi ra khỏi môi trường ấm áp trong bụng mẹ.

Tuần thứ 38

Khi bước vào tuần thứ 38 của thai kỳ, ngày vượt cạn đang đến gần, mặc dù bé có vẻ giống như trẻ sơ sinh nhưng vẫn chưa sẵn sàng để chào đón thế giới bên ngoài. Thai nhi ở tuần 38 có kích thước tương đương với một cây xà lách La Mã. Trong hai tuần tiếp theo, phổi và não sẽ tiếp tục phát triển đầy đủ hơn.

Tuần thứ 39

Bạn có tò mò về màu mắt của bé không? Tuy nhiên, tròng đen của bé chưa phát triển hoàn toàn sắc tố, nên nếu bé có mắt nâu khi sinh ra, màu sắc có thể sẫm hơn cho đến khi bé được một tuổi. Thai 39 tuần, bé lớn bằng quả bí đao.

Tuần thứ 40

Tuần 40, sự phát triển thể chất của thai nhi đã hoàn thiện nhưng bé vẫn tiếp tục sản xuất chất béo để điều chỉnh nhiệt độ khi chào đời. Mẹ có bất ngờ khi biết bé 40 tuần lớn bằng quả bí ngô không?

Tuần thứ 41

Tuần 41, có thể đã quá ngày dự sinh nhưng không phải là quá muộn, đặc biệt nếu bạn không nhớ chính xác ngày kinh cuối hoặc ngày dự sinh theo siêu âm. Đôi khi thời điểm rụng trứng xảy ra muộn hơn dự đoán. Nếu đã quá ngày dự sinh, bác sĩ sẽ yêu cầu một số xét nghiệm như siêu âm, đo hoạt động tim thai để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé. Thai 41 tuần, bé lớn bằng quả dưa hấu.

Mặc dù hầu hết các cơ quan đã hoàn thiện, não bộ vẫn tiếp tục phát triển ngay cả sau khi sinh. Việc theo dõi chặt chẽ sức khỏe thai nhi tuần cuối thông qua các xét nghiệm như Non-stress test (NST) hoặc Biophysical profile (BPP) là cần thiết nếu thai kỳ kéo dài để đảm bảo bé vẫn nhận đủ oxy và dinh dưỡng từ bánh nhau.

Tuần thứ 42

Khi bước sang tuần 42, thai kỳ được coi là quá ngày dự sinh. Kéo dài hơn 2 tuần sau ngày dự sinh có thể gây biến chứng cho thai nhi, vì vậy bạn nên thảo luận với bác sĩ về phương pháp kích thích chuyển dạ.

Gặp bé lần đầu là khoảnh khắc thú vị đối với các bậc cha mẹ. Để tìm hiểu chi tiết sự phát triển của bé qua từng tuần và chuẩn bị cho lần đầu tiên đón chào thiên thần nhỏ, mẹ bầu đừng quên theo dõi chuỗi bài viết về 42 tuần thai.

Để bé yêu chào đời khỏe mạnh, thông minh, mẹ đừng quên bổ sung dinh dưỡng đầy đủ trong suốt thai kỳ. Bộ 3 Bổ bầu EU Aplicaps gồm vitamin tổng hợp EU Befoma, Canxi EU tảo biển Menacal và DHA EU tinh khiết Hymega. Sản phẩm có nguồn gốc từ Châu Âu, đạt chứng nhận an toàn và hiệu quả nên mẹ có thể hoàn toàn yên tâm. Tìm hiểu thêm thông tin về bộ 3 Aplicaps dưới đây nhé!

Trên đây là quá trình phát triển của thai nhi theo từng tuần. Hy vọng những chia sẻ này sẽ giúp ích được mẹ trong hành trình sắp tới!