Mẹ bầu thật khó hiểu! Đúng vậy, thay đổi tâm trạng, khủng hoảng tâm lý khi mang thai không còn quá xa lạ với hầu hết mẹ bầu. Theo sau đó là sự suy sụp về tinh thần cùng ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của mẹ bầu. Vậy làm cách nào để mẹ vượt qua giai đoạn khó khăn này? Hãy cùng Aplicaps tìm kiếm câu trả lời trong bài viết dưới đây nhé!
Khủng hoảng tâm lý khi mang thai là gì?
Khủng hoảng tâm lý hay còn được gọi với tên gọi quen thuộc là trầm cảm khi mang thai. Từ những ngày đầu tiên của thai kỳ, cơ thể mẹ bắt đầu có những thay đổi rõ rệt. Thay đổi đó không chỉ là về hình thức bên ngoài mà còn về tinh thần của mẹ. Sự rối loạn cảm xúc khiến mẹ bầu phải đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe đáng lo ngại.
Khủng hoảng tâm lý khi mang thai 3 tháng đầu
Đây là một trong những giai đoạn mà tỷ lệ mắc trầm cảm khi mang thai rất cao. Đặc biệt với những mẹ lần đầu mang thai hoặc xa gia đình, xa chồng thì nguy cơ bị trầm cảm cao hơn. Khi đó, mẹ sẽ cảm thấy cô đơn, lạc lõng, không có bất kỳ ai để tâm sự. Một số trường hợp khác sẽ có cảm giác nhớ nhà da diết, đôi khi là sự lo lắng của lần đầu làm mẹ.
Khủng hoảng tâm lý khi mang thai 3 tháng giữa
Đến những tháng giữa này, đa phần tâm lý của mẹ có phần ổn định hơn. Do đã thích nghi với việc mang thai, các triệu chứng ốm nghén cũng dịu bớt hẳn nên tâm trạng mẹ tốt hơn nhiều. Chỉ đôi lúc mẹ sẽ buồn lo vô cơn, khóc giận không lý do. Đây là điều hết sức bình thường khi mang thai.
Khủng hoảng tâm lý khi mang thai 3 tháng cuối
Ở những tháng cuối của hành trình sinh nở, tâm trạng mẹ lại một lần nữa thay đổi. Cơ thể mệt mỏi, nặng nề khiến mẹ dễ cáu gắt, giận dỗi. Nếu người thân không thấu hiểu cảm xúc này sẽ khiến mẹ bầu tủi thân, cô đơn. Không những vậy, nhiều mẹ cũng trở nên lo lắng, nghi ngờ liệu bản thân có đủ khả năng chăm sóc em bé mới chào đời hay không. Cùng với đó là sự mặc cảm về ngoại hình mập mạp, thừa cân.
Xem thêm: Mẹ khóc nhiều có ảnh hưởng đến con không? 5 hậu quả và biện pháp giúp tâm trạng mẹ cải thiện
Nguyên nhân gây trầm cảm khi mang thai
Trầm cảm khi mang thai xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Mỗi mẹ lại có một lý do riêng, phụ thuộc vào hoàn cảnh, suy nghĩ,… Trong đó có những nguyên nhân chính như:
- Áp lực tài chín: Đôi khi, cuộc sống lo toan bộn bề mang lại nhiều mệt mỏi, lo lắng cho mẹ bầu. Bởi trong những ngày tháng mang thai, mẹ cần kinh tế để mua sắm bồi bổ, khám sức khỏe. Đó là còn chưa kể đến chi phí sau sinh, tiền sữa, bỉm. Tất cả đều là gánh nặng với nhiều gia đình.
- Thiếu sự quan tâm, chăm sóc: Trong xã hội đầy bận rộn này, sẽ không khó để tìm thấy trường hợp mẹ bầu thiếu đi sự quan tâm từ mọi người. Vì khi mang thai, tâm trạng người mẹ luôn nhạy cảm hơn bao giờ hết. Chính vì vậy, sự vô tâm của người xung quanh có thể khiến mẹ bầu buồn tủi hơn bao giờ hết.
- Thay đổi hormone: Để thích nghi với một sinh linh bé nhỏ lớn dần trong cơ thể, lượng hormone trong cơ thể sẽ tăng mạnh. Điều này khiến tâm trạng mẹ bầu nhạy cảm, dễ tiêu cực hơn. Và đây cũng là một trong những lý do chính gây ra tình trạng trầm cảm khi mang thai.
- Di truyền: Chắc hẳn nhiều mẹ không biết rằng, trầm cảm cũng mang tính di truyền. Người thân trong gia đình bị trầm cảm khi mang thai thì mẹ bầu cũng có khả năng mắc bệnh tương tự.
Những nguyên nhân trên có thể coi là nguyên nhân chính khiến mẹ bầu bị trầm cảm. Nhưng dù có do bất kỳ điều gì đi nữa, mẹ bầu luôn cần sự quan tâm, chăm sóc của mọi người xung quanh.
Dấu hiệu khủng hoảng tâm lý khi mang thai
Thực tế, khá khó để mẹ hoặc người thân nhận thấy những dấu hiệu của rối loạn cảm xúc thai kỳ. Khi đó, người mẹ thường bị kéo vào mớ hỗn tạp cảm xúc. Dấu hiệu điển hình nhất là:
- Cảm xúc thất thường. Ví dụ như thường xuyên khóc lóc mà không rõ lý do, tức giận vô cớ, buồn tủi, tiêu cực.
- Cảm giác vô dụng hoặc tuyệt vọng, không còn hứng thú với sở thích như trước kia.
- Tự cô lập, xa lánh với các mối quan hệ như bạn bè, người thân, đồng nghiệp.
- Xuất hiện những dấu hiệu suy giảm sức khỏe thể chất: Đau đầu, đau bụng, khó ngủ hoặc ngủ quá nhiều,…
- Đột ngột thay đổi thói quen ăn uống. Chẳng hạn như ăn quá nhiều hoặc ăn ít hơn bình thường.
- Đôi khi có suy nghĩ về tự tử. [1]
Những điều tiêu cực này tưởng chừng rất nhỏ, khó nhận ra nhưng với mẹ bị trầm cảm, đó là cảm giác như bị cả thế giới quay lưng. Lúc này, người mẹ rất mỏng manh, nhạy cảm và yếu đuối. Nhưng cũng chính vì thế, chỉ cần sự quan tâm từ người thân yêu, dù nhỏ thôi cũng sẽ giúp mẹ vơi đi phần nào suy nghĩ tiêu cực của mình.
Dấu hiệu trầm cảm là rất trừu tượng và rất khó để đánh giá. Bà bầu nên tham khảo bài test sau đây: Bài test trầm cảm khi mang thai – 5 phút biết ngay tâm trạng của mẹ bầu
Ảnh hưởng của stress đến thai nhi
Trầm cảm khi mang thai nếu không được điều trị kịp thời có thể là nguy cơ tiềm ẩn cho sức khỏe của mẹ và bé yêu. Trong một số trường hợp, nếu không nhận thấy sớm dấu hiệu của trầm cảm có thể khiến mẹ bầu:
- Kém ăn, mệt mỏi dẫn đến thiếu hụt chất dinh dưỡng.
- Sử dụng rượu, bia, thuốc lá như một cách để quên đi nỗi buồn.
- Có hành vi tự làm tổn thương bản thân.
Những hành vi này của người mẹ sẽ gián tiếp tác động lên thai nhi. Nhẹ thì trẻ bị suy dinh dưỡng, sinh ra thường còi cọc, kém phát triển hơn trẻ bình thường. Còn trường hợp nặng, mẹ bầu có thể bị sinh non, dị tật, thiểu năng,… Em bé có mẹ bị trầm cảm thường ít năng động hơn những đứa trẻ khác. [2]
Cách vượt qua khủng hoảng tâm lý khi mang thai
Nếu mẹ bầu cảm thấy bản thân đang phải đấu tranh tâm lý với cảm xúc stress. Khi đó,điều quan trọng nhất lúc này là mẹ nên đi tìm kiếm sự giúp đỡ. Hãy nói với người thân và bác sĩ để có được cách giải quyết tốt nhất cho mẹ. Trong đó, có một vài phương pháp rất phổ biến hiện nay như:
- Biện pháp tâm lý. Biện pháp này sẽ giúp mẹ hiểu được nguyên nhân dẫn tới những cảm xúc tiêu cực trước đó. Đồng thời, các chuyên gia cũng giúp mẹ làm cách nào để thay đổi lối sống và hướng tới những điều tích cực. Mẹ có thể tham gia điều trị tâm lý cá nhân hoặc nhóm tùy theo nhu cầu.
- Xây dựng lối sống lành mạnh. Ngủ đủ giấc, ăn uống khoa học, viết nhật ký, dành nhiều thời gian hơn với mọi người… Đây là các phương pháp giúp mẹ giải tỏa tâm lý rất hiệu quả.
- Sử dụng thuốc. Hạn chế sử dụng thuốc trong thời gian mang thai luôn được chú trọng hàng đầu. Tuy nhiên, nếu mẹ đã rơi vào trạng thái trầm cảm nghiêm trọng thì thuốc chống trầm cảm sẽ được xem xét. Trước đó, các chuyên gia sẽ cân nhắc giữa lợi ích và rủi ro để đưa ra giải pháp tốt nhất. Một số thuốc thường dùng như citalopram, fluoxetine và sertraline.
- Sự quan tâm từ người thân. Người chồng, người bạn hay người thân trong gia đình đóng vai trò rất quan trọng để giúp mẹ bầu thoát trầm cảm. Mọi người luôn cần động viên, cổ vũ, sẵn sàng lắng nghe và chia sẻ với nỗi bức xúc của mẹ. Hơn thế nữa, hãy luôn thấu hiểu và nhường nhịn để mẹ cảm thấy thoải mái, dễ chịu hơn. [3]
Trầm cảm hay khủng hoảng tâm lý khi mang thai có thể ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Vì vậy mẹ bầu cần có sự quan tâm từ mọi người xung quanh để mau chóng vượt qua và trở lại cuộc sống bình thường. Hy vọng, bài viết của Aplicaps trên đây đã giúp mẹ hiểu hơn về căn bệnh tâm lý này. Nếu mẹ muốn biết thêm về các vấn đề sức khỏe khác, vui lòng truy cập tại ĐÂY hoặc gọi theo số hotline 1900 636 985 để được chuyên gia hỗ trợ nhé mẹ!
Dược sĩ Anh Thư
Tài liệu tham khảo
| ↑1 | Depression during pregnancy: Symptoms, treatment, and more. Ngày truy cập: 30/05/2022. https://www.medicalnewstoday.com/articles/327273 |
|---|---|
| ↑2 | Depression during pregnancy. Ngày truy cập: 30/05/2022. https://americanpregnancy.org/healthy-pregnancy/pregnancy-health-wellness/depression-during-pregnancy/ |
| ↑3 | How to manage depression during pregnancy. Ngày truy cập: 30/05/2022. https://www.babycenter.com/pregnancy/health-and-safety/depression-during-pregnancy_9179#articlesection1 |
