Phù nề chân tay là nỗi ám ảnh của nhiều mẹ bầu, đặc biệt vào những tháng cuối thai kỳ, gây cảm giác nặng nề và khó chịu. Hiểu được điều đó, Bổ bầu EU Aplicaps xin chia sẻ bí quyết ngâm chân giảm phù nề cho bà bầu vừa an toàn, dễ thực hiện tại nhà lại mang đến hiệu quả bất ngờ.
Lợi ích của việc ngâm chân giảm phù nề cho bà bầu
Việc ngâm chân bằng nước ấm không chỉ là liệu pháp thư giãn đơn thuần mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe thiết thực cho mẹ bầu, đặc biệt trong việc giảm phù nề khi mang thai. Đây là một phương pháp tự nhiên, lành tính đã được áp dụng từ lâu đời. Dưới đây là những tác dụng tuyệt vời mà phương pháp này mang lại:
Cải thiện tuần hoàn máu
Nhiệt độ ấm của nước ngâm chân sẽ tác động làm giãn nở các mao mạch ở bàn chân ((Why do we soak our feet? Ngày truy cập: 02/04/2025.
https://www.parkview.com/blog/why-do-we-soak-our-feet)). Điều này giúp thúc đẩy quá trình lưu thông máu về tim dễ dàng hơn, giảm tình trạng ứ trệ máu ở chi dưới – một trong những nguyên nhân chính gây phù nề.
Theo quan niệm Đông y, bàn chân được ví như “trái tim thứ hai” của cơ thể, việc giữ ấm và kích thích lưu thông khí huyết ở chân có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể, đặc biệt là khi cơ thể mẹ bầu đang phải chịu nhiều áp lực.
Giảm sưng và đau nhức chân
Khi trọng lượng cơ thể tăng lên, đặc biệt trong tam cá nguyệt thứ ba, áp lực dồn xuống đôi chân là rất lớn, gây sưng tấy, căng tức và đau nhức. Việc ngâm chân giúp giảm bớt áp lực này một cách hiệu quả.
Nước ấm làm mềm cơ, giảm co cứng, mang lại cảm giác nhẹ nhõm tức thì, giúp mẹ bầu giảm sưng và làm dịu các cơn đau mỏi khó chịu ở bàn chân và mắt cá chân.
Thư giãn và cải thiện giấc ngủ
Bàn chân chứa rất nhiều đầu dây thần kinh và các huyệt đạo quan trọng liên kết với các cơ quan khác trong cơ thể. Ngâm chân nước ấm, đặc biệt khi kết hợp với massage nhẹ nhàng, giúp kích thích các huyệt đạo này, giải tỏa căng thẳng thần kinh, xua tan mệt mỏi sau một ngày dài ((The Health Benefits of Foot Baths. Ngày truy cập: 03/04/2025.
https://wellnesscenterofplymouth.com/the-health-benefits-foot-baths/)).
Nhờ đó, mẹ bầu sẽ cảm thấy thư thái sâu sắc, dễ đi vào giấc ngủ và có một giấc ngủ ngon, sâu hơn, rất quan trọng cho sự phục hồi năng lượng.
Hướng dẫn cách ngâm chân giảm phù nề cho bà bầu
Để việc ngâm chân phát huy tối đa hiệu quả giảm phù nề và đảm bảo an toàn tuyệt đối cho cả mẹ và bé, mẹ bầu cần thực hiện đúng cách ngâm chân giảm phù nề cho bà bầu. Bổ bầu EU Aplicaps sẽ hướng dẫn chi tiết từng bước ngay sau đây:
Chuẩn bị trước khi ngâm chân
Chậu ngâm chân: Ưu tiên chọn chậu làm bằng gỗ vì giữ nhiệt tốt và thân thiện. Nếu không có, chậu nhựa cao cấp cũng có thể sử dụng. Đảm bảo chậu đủ sâu để nước có thể ngập qua mắt cá chân.
- Nước ấm: Chuẩn bị nước có nhiệt độ lý tưởng khoảng 38-43°C. Mẹ nên dùng nhiệt kế để đo cho chính xác hoặc cẩn thận thử bằng mu bàn tay (cảm giác ấm dễ chịu, không quá nóng gây rát).
- Khăn sạch: Chuẩn bị một chiếc khăn bông mềm, sạch để lau khô chân sau khi ngâm.
- Nguyên liệu ngâm (tùy chọn): Muối hạt, gừng tươi, sả, chanh, lá ngải cứu,…
3 công thức ngâm chân hiệu quả
Dưới đây là một số cách ngâm chân cho bà bầu, giảm phù nề khi mang thai mà mẹ bầu có thể áp dụng:
Ngâm chân giảm phù nề cho bà bầu với muối, gừng, chanh, sả: Gừng và sả có tính ấm, giúp hoạt huyết, tăng tuần hoàn. Muối giúp sát khuẩn nhẹ, giảm viêm. Chanh tạo mùi hương dễ chịu.
Cách làm:
- Đập dập vài lát gừng tươi, vài nhánh sả, cắt thêm vài lát chanh (có thể bỏ qua nếu không thích).
- Cho tất cả cùng một nắm muối hạt vào nồi nước, đun sôi nhẹ khoảng 5-10 phút để tinh chất tiết ra.
- Sau đó, đổ nước này ra chậu, pha thêm nước lạnh để đạt nhiệt độ 38-43°C rồi bắt đầu ngâm chân. Đây là cách ngâm chân giảm phù nề cho bà bầu rất phổ biến.
Ngâm chân với ngải cứu: Theo Đông y, ngải cứu có tác dụng ôn kinh thông lạc, trừ hàn thấp, giảm đau nhức xương khớp và giảm phù nề hiệu quả.
Cách làm:
- Lấy một nắm lá ngải cứu tươi (hoặc khô), rửa sạch
- Cho vào nồi đun sôi với khoảng 1.5-2 lít nước trong 15 phút.
- Gạn lấy phần nước trong, bỏ bã, pha thêm nước lạnh cho đủ ấm (38-43°C) và dùng để ngâm chân.
Công thức ngâm chân giảm phù nề với muối cho bà bầu: Đây là cách đơn giản nhất nhưng vẫn hiệu quả trong việc giảm sưng viêm, thư giãn cơ bắp và làm sạch chân.
Cách làm:
- Pha khoảng 2-3 thìa canh muối hạt vào chậu nước ấm 38-43°C đã chuẩn bị
- Khuấy đều cho muối tan hết rồi ngâm chân.
Quy trình ngâm chân đúng cách
- Ngồi ở tư thế thoải mái, đặt chân vào chậu nước ấm đã chuẩn bị.
- Đảm bảo mực nước ngập qua mắt cá chân ít nhất 2cm.
- Ngâm chân trong khoảng 15-20 phút. Không nên ngâm quá lâu.
- Trong quá trình ngâm, nếu nước nguội đi, mẹ có thể nhẹ nhàng châm thêm nước nóng (đã chuẩn bị sẵn và kiểm tra nhiệt độ) để duy trì độ ấm.
- Kết thúc quá trình ngâm, nhấc chân ra và dùng khăn sạch, mềm lau khô nhẹ nhàng, đặc biệt là các kẽ ngón chân.
- Có thể kết hợp massage nhẹ nhàng lòng bàn chân, cổ chân và bắp chân theo chiều từ dưới lên trên để tăng cường lưu thông máu và hiệu quả thư giãn.
Thời điểm ngâm chân tốt nhất
Thời điểm lý tưởng nhất để thực hiện việc ngâm chân là vào buổi tối, trước khi đi ngủ khoảng 1 tiếng (thường trong khoảng 5h đến 8h tối). Ngâm chân lúc này không chỉ giúp giảm phù nề mà còn giúp mẹ bầu thư giãn tối đa, dễ dàng đi vào giấc ngủ và ngủ sâu hơn.
Tuyệt đối tránh ngâm chân ngay sau khi ăn no (nên đợi ít nhất 1 giờ). Vì lúc này, máu cần tập trung cho hệ tiêu hóa, việc ngâm chân có thể khiến máu dồn xuống chi dưới, ảnh hưởng không tốt đến quá trình tiêu hóa thức ăn.
Lưu ý quan trọng khi ngâm chân cho bà bầu
Mặc dù ngâm chân mang lại nhiều lợi ích, mẹ bầu cần đặc biệt chú ý những điểm sau để đảm bảo an toàn tuyệt đối:
- Nhiệt độ nước: Tuyệt đối không sử dụng nước quá nóng (trên 45°C). Nhiệt độ quá cao có thể làm tăng nhịp tim đột ngột, gây co thắt tử cung hoặc ảnh hưởng đến tuần hoàn của thai nhi. Luôn kiểm tra nhiệt độ nước cẩn thận bằng mu bàn tay hoặc khuỷu tay trước khi cho chân vào ngâm.
- Thời gian ngâm: Chỉ nên ngâm tối đa 20 phút mỗi lần. Các bác sĩ sản khoa khuyến cáo việc ngâm quá lâu có thể làm tăng áp lực lên hệ tim mạch của mẹ bầu vốn đang phải hoạt động nhiều hơn trong thai kỳ.
- Tình trạng sức khỏe: Không ngâm chân nếu vùng da bàn chân, cẳng chân có vết thương hở, trầy xước hoặc viêm nhiễm. Đặc biệt, nếu mẹ bầu có các dấu hiệu nghi ngờ tiền sản giật (như phù nề toàn thân hoặc phù ở mặt, tay tăng nhanh và đột ngột, kèm theo đau đầu dữ dội, nhìn mờ, tăng huyết áp), cần ngưng ngay việc ngâm chân và đi khám bác sĩ chuyên khoa ngay lập tức.
- Kiểm tra nhiệt độ cẩn thận: Da của mẹ bầu thường nhạy cảm hơn bình thường. Việc kiểm tra nhiệt độ kỹ lưỡng trước khi ngâm giúp phòng tránh nguy cơ bị bỏng nhiệt.
Các phương pháp bổ trợ giảm phù nề ngoài ngâm chân
Ngoài việc áp dụng cách ngâm chân cho bà bầu đều đặn, mẹ có thể kết hợp thêm các biện pháp sau để tăng cường hiệu quả giảm phù nề khi mang thai ((Pregnancy week by week. Ngày truy cập: 02/04/2025.
https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/pregnancy-week-by-week/expert-answers/swelling-during-pregnancy/)):
- Kê cao chân: Bất cứ khi nào có thể (khi ngồi xem TV, đọc sách, khi ngủ), hãy kê chân cao hơn mức tim bằng gối mềm.
- Vận động nhẹ nhàng, thường xuyên: Đi bộ ngắn, tập các bài tập yoga dành riêng cho bà bầu giúp thúc đẩy lưu thông máu.
- Tránh đứng hoặc ngồi một chỗ quá lâu: Nếu công việc bắt buộc phải ngồi nhiều, hãy đứng dậy đi lại nhẹ nhàng sau mỗi 45-60 phút. Khi ngồi, tránh bắt chéo chân.
- Nằm ngủ nghiêng bên trái: Tư thế này giúp giảm áp lực lên tĩnh mạch chủ dưới, cải thiện tuần hoàn máu từ phần dưới cơ thể về tim.
- Uống đủ nước: Nghe có vẻ ngược nhưng uống đủ nước (khoảng 2-2.5 lít/ngày) giúp cơ thể thải độc và giảm giữ nước.
- Hạn chế muối trong chế độ ăn: Giảm ăn mặn, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ hộp vì chúng thường chứa nhiều natri gây giữ nước.
- Mặc quần áo rộng rãi, mang giày dép thoải mái: Tránh quần áo bó sát, đặc biệt là ở vùng bắp chân và mắt cá. Chọn giày đế bằng, kích cỡ phù hợp, chất liệu mềm mại.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng vớ y khoa: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể khuyên dùng vớ áp lực để hỗ trợ tuần hoàn ở chân.
Aplicaps hy vọng những hướng dẫn chi tiết trên sẽ giúp các mẹ bầu áp dụng thành công phương pháp ngâm chân giảm phù nề cho bà bầu, giảm bớt cảm giác khó chịu do phù nề, tận hưởng một thai kỳ khỏe mạnh và thoải mái hơn. Nếu có bất kỳ lo lắng nào về tình trạng sức khỏe hoặc phù nề bất thường, đừng ngần ngại truy cập vào website aplicaps.vn hoặc liên hệ ngay tới đường dây nóng 1900 636 985 để nhận được tư vấn từ các chuyên gia.
