Thăm khám thai định kỳ là việc làm cần thiết để đánh giá sức khỏe thai nhi. Trong đó siêu âm thai Doppler là phương pháp thường được thực hiện nhất, đặc biệt là ở ba tháng cuối thai kỳ. Bác sĩ sẽ căn cứ vào những chỉ số đo được để xác định tình hình phát triển của em bé. Trong đó, chỉ số PI là một trong những số liệu quan trọng khi siêu âm Doppler. Vậy chỉ số pi trong siêu âm thai là gì? Mời bạn đọc tìm hiểu trong bài viết dưới đây của Aplicaps.
Chỉ số PI trong siêu âm thai là gì?
Chỉ số PI trong siêu âm thai là chỉ số xung hay chỉ số đập (pulsatility index) của động mạch khi siêu âm Doppler. Kỹ thuật này thường được dùng cho động mạch rốn, động mạch não giữa, tim hoặc động mạch tử cung.
Chỉ số PI dùng để đánh giá lưu lượng dòng máu hay tốc độ truyền máu ở các vị trí trên. Qua đó, bác sĩ đánh giá được mức độ truyền dinh dưỡng, oxy từ mẹ qua thai nhi có được đảm bảo hay không.
Khi còn ở trong tử cung của người mẹ, dưỡng chất và oxy được vận chuyển từ máu mẹ, qua nhau để nuôi dưỡng thai nhi phát triển. Lượng máu mà mẹ cần cung cấp cho thai nhi ngày càng lớn theo sự tăng dần của tuổi thai. Nếu lưu lượng máu qua nhau thai không đủ, em bé sẽ chậm phát triển hoặc gặp các vấn đề về sức khỏe.
Chỉ số PI đo được khi mẹ siêu âm thai Doppler. Chỉ số này thường được dùng để chẩn đoán tình trạng thai nhi kém phát triển trong tử cung. Khi chỉ số PI thấp hơn mức quy định, chứng tỏ em bé đang bị thiếu dinh dưỡng. Nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời, thai nhi có nguy cơ tử vong hoặc kém phát triển trí tuệ sau này. [1]
Xem thêm: Giấy siêu âm thai thể hiện thông tin gì? Hình ảnh giấy siêu âm thai các tuần
Những thông tin cần biết về chỉ số PI trong siêu âm thai
Đo chỉ số PI bằng siêu âm thai Doppler an toàn, không gây nguy hiểm tới người mẹ và thai nhi. Tuy nhiên, PI chỉ được bác sĩ chỉ định đo ở một số thai phụ có nguy cơ gặp vấn đề sức khỏe thai kỳ.
Khi nào bà bầu cần đo chỉ số PI?
Chỉ số PI thường được đo từ tháng 6 thai kỳ, khi thai nhi đã hoàn thiện đầy đủ các cơ quan, bộ phận. Khi đó, bác sĩ có thể đánh giá chính xác tình trạng phát triển của thai nhi thông qua siêu âm Doppler.
Tuy nhiên, không phải mẹ bầu nào cũng cần đo chỉ số PI. Siêu âm Doppler đo chỉ số PI chỉ được bác sĩ chỉ định cho các mẹ mang thai có tình trạng đặc biệt cần theo dõi như:
- Thai nhi chậm phát triển.
- Rh không tương thích.
- Chỉ số nước ối thấp
- Sinh đôi cùng trứng
- Đa thai
- Mẹ bầu nhẹ cân
Tùy từng trường hợp cụ thể của mẹ mà bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm Doppler khác nhau cụ thể như:
Siêu âm Doppler động mạch tử cung: Thai chậm phát triển
Động mạch tử cung giúp vận chuyển máu giữa mẹ và thai nhi, cung cấp dinh dưỡng và oxy cho bé phát triển. Siêu âm tại vị trí này giúp bác sĩ đo được lưu lượng máu được truyền từ mẹ sang con.
Nếu lưu lượng máu thấp, động mạch nhỏ hơn so với bình thường. Thai nhi sẽ bị chậm phát triển vì không đủ dinh dưỡng.
Siêu âm Doppler động mạch rốn: đa thai
Khi mẹ mang đa thai, siêu âm Doppler động mạch rốn sẽ được bác sĩ chỉ định để kiểm tra tình trạng phát triển của thai nhi. Giống với siêu âm động mạch tử cung, bác sĩ cũng đo lưu lượng máu qua dây rốn của em bé đến nhau thai. Nếu kháng thể Rh trong máu mẹ không tương thích với trẻ, chỉ số PI cũng phản ánh được tình trạng này.
Siêu âm Doppler động mạch não giữa
Nếu siêu âm Doppler động mạch rốn cho kết quả bất thường. Bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp siêu âm Doppler động mạch não giữa để xác định chính xác tình trạng thai nhi. Nếu kết quả cho thấy em bé không được cung cấp đủ dinh dưỡng và oxy, bác sĩ sẽ tư vấn điều trị cho mẹ.
Siêu âm Doppler tim thai
Siêu âm Doppler tim thai khi bác sĩ nghi ngờ thai nhi có vấn đề về tim mạch như hở van tim, hẹp van tim,… Mẹ cũng có thể chủ động thực hiện phương pháp này để phát hiện dị thường về tim mạch ở thai nhi trước khi chào đời.
Công thức tính chỉ số PI trong siêu âm thai
Số liệu thu được từ siêu âm thai Doppler là tốc độ độ hồng cầu và tần số khác nhau của lưu lượng máu qua mỗi chu kỳ tim.
Chính vì vậy, công thức tính chỉ số PI trong siêu âm là:
PI = (S – D) / A
Trong đó:
- PI: Chỉ số xung
- S: Vận tốc đỉnh tâm thu (PSV)
- D: Vận tốc cuối tâm trương (EDV)
- A: Vận tốc trung bình
Tùy vào phương pháp siêu âm thai Doppler, kết quả chỉ số PI sẽ cho biết tình trạng phát triển của thai nhi. Xem thêm 33+ Hình ảnh siêu âm thai 4-5-6-7-8-9 tuần tuổi
Cách đọc chỉ số PI trong siêu âm thai
Theo nghiên cứu, thai nhi có khả năng điều chỉnh lượng máu đến nuôi các cơ quan thiết yếu bằng cách tăng lưu lượng máu đến não. Chính vì vậy, sự thay đổi chỉ số PI trong siêu âm thai động mạch não giữa giúp xác định sức khỏe thai nhi.
Trong siêu âm Doppler động mạch não giữa, chỉ số PI thay đổi theo tuổi thai.
- Thai 28 – 32 tuần tuổi: vận tốc đỉnh tâm thu (PSV) cao, vận tốc cuối tâm trương (EDV) thấp, PI > 1,45.
- Thai đủ tháng: PI = 1.
- Thai có vấn đề về bệnh lý: PI < 1.
Ngoài ra, khi mẹ không cung cấp đủ oxy cho thai nhi, nồng độ oxy giảm dưới 2 – 4 độ lệch chuẩn, chỉ số PI sẽ giảm đến mức tối đa. Tuy nhiên, khi tình trạng thiếu oxy của bé vô cùng nghiêm trọng, não bị phù nề, chỉ số PI tăng trở lại. Chính vì vậy, chỉ căn cứ vào chỉ số PI có thể đem lại kết quả không chính xác.
Chỉ số PI trong siêu âm thai thấp hoặc cao hơn bình thường có sao không?
Nếu siêu âm Doppler cho kết quả chỉ số PI thấp hơn mức bình thường (PI <1) so với tuổi thai. Điều đó chứng tỏ lưu lượng máu vận chuyển từ mẹ sang em bé thấp. Thai nhi có nguy cơ chậm phát triển, suy yếu do không được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và oxy.
Theo một nghiên cứu, chỉ số PI tăng cao ở mẹ bầu trong 3 tháng giữa thai kỳ giúp dự đoán tình trạng tiền sản giật hoặc tình trạng hạn chế phát triển của thai nhi trong tử cung. Nếu chỉ số PI tăng liên tục tới tuần thứ 34, nguy cơ suy thai, trẻ sơ sinh nhiễm toan máu hay tiền sản giật muộn tương đối cao. [2]
Để tìm hiểu thêm chỉ số PI trong siêu âm, mẹ vui lòng gọi đến số hotline 1900 636 985 của nhãn hàng Aplicaps Việt Nam. Các chuyên gia thai kỳ giàu kinh nghiệm của Aplicaps sẽ giải đáp toàn bộ thắc mắc, cũng như kiến thức mang thai cho mẹ 24/7.
Xem thêm:
- Xét nghiệm chỉ số Fl có ý nghĩa như thế nào?
- AC trong siêu âm thai là gì? Hướng dẫn đọc chỉ số siêu âm thai
- Độ mờ da gáy 1.5mm có bình thường không? Độ mờ da gáy trong siêu âm bao nhiêu là bình thường?
Bài viết trên đây đã giải đáp cho mẹ những thắc mắc xoay quanh chủ đề “Chỉ số PI trong siêu âm thai là gì?”. Hy vọng các thông tin trên có thể giúp mẹ hiểu hơn về chỉ số PI, qua đó giữ gìn sức khỏe tốt, để chào đón em bé chào đời.
Aplicaps chúc mẹ sức khỏe và bình an!
Dược sĩ Tú Oanh
Tài liệu tham khảo
| ↑1 | Pulsatility index (ultrasound). Truy cập 9/12/2022 https://radiopaedia.org/articles/pulsatility-index-ultrasound |
|---|---|
| ↑2 | Increased uterine artery pulsatility index at 34 weeks and outcome of pregnancy. Truy cập ngày 9/12/2022 https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/uog.8966 |
